13 آذر مصادف با سوم دسامبر و «روز جهانی معلولان» بود. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی اسرار امروز، این روز به منظور ارتقای آگاهی از معضلات و مشکلات معلولان، کوشش برای احقاق حقوق مدنی و منزلت اجتماعی آنها و تاکید بر حذف تبعیض، برای معلولان نامگذاری شده است. معلولانی که به دنبال تحقق آرزوهایشان در برابرمشکلات و کمبودها سرخم نمی‌کنند و با صبر و حوصله تلاش می کنند مرز بین معلولیت و عادی بودن را با وجود ناتوانی ها از بین ببرند .
معلولیت به ناتوانی در انجام تمام یا قسمتی از فعالیت‌های عادی زندگی فردی یا اجتماعی به علت وجود نقصی مادرزادی یا اکتسابی، در قوای جسمانی ، روانی یا اختلالات ذهنی اطلاق می‌شود. بر اساس آمارهای سازمان بهزیستی شایع ترین نوع معلولیت در کشور معلولیت جسمی - حرکتی تلقی می‌شود .
طبق ماده قانون جامع حمایت از حقوق معلولان کلیه وزارتخانه‌ها، مؤسسات، سازمان‌ها و شرکت‌های دولتی و نهادهای عمومی و انقلابی موظف هستند در طراحی، تولید و احداث ساختمان‌ها و اماکن عمومی و معابر و وسایل خدماتی به نحوی عمل کنند که امکان دسترسی و بهره مندی از آنها برای معلولان همچون افراد عادی فراهم شود. این در حالی است که با وجود تصریح قانونی این امر هنوز به صورت کامل در کشور محقق نشده است و معلولان بسیاری برای تردد در شهرها حتی کلانشهرها با مشکلات فراوانی مواجه هستند.
می توان ادعا کرد یکی از شاخصه‌های سنجش عدالت در مدیریت شهری مناسب سازی و استانداردسازی فضاهای شهری برای استفاده عموم مردم از این فضاها است. اما امروز، معلولان و سالمندان بسیاری امکان تردد در فضاهای عمومی شهرها را ندارند و عملا از این حق بدیهی و قانونی خود محروم هستند و وضعیت کنونی همچنان برای این افراد آزاردهنده بوده و باعث بروز مشکلات عدیده ای برای این قشر از جامعه شده است.
بی شک مناسب سازی معابر شهری و اماکن دولتی و مسکونی و ... رابطه مستقیمی با شادابی و نشاط اجتماعی معلولان دارد. زیرا اگر معلولان نتوانند از خدمات شهری همچون سایر شهروندان استفاده کنند خواه ناخواه به سمت گوشه نشینی سوق پیدا می‌کند و این بدترین حالتی است که می‌توان برای یک معلول متصور شد.
با توجه به اینکه در آیین نامه ماده 2 قانون جامع حمایت از حقوق معلولان مصوب سال 1383 طرح مناسب سازی اماکن عمومی در مجلس شورای اسلامی برای حمایت از معلولان تصویب و قرار شد ادارات از زمان ابلاغ به مدت 2 سال نسبت به مناسب سازی معابر عمومی و نصب نشانه‌ها و علائم فیزیکی لازم با اولویت میادین و معابر اصلی و نزدیک به تقاطع‌ها آماده شود و چراغ های راهنمایی معابر به علائم صوتی و نیز برجسته کردن سطح پیاده روها ی نزدیک به تقاطع ها برای استفاده نابینایان انجام و تمهیدات لازم در توقف گاههای عمومی با هدف در نظر گرفتن محل های ویژه برای توقف وسایل نقلیه معلولین اقدام کنند، اما متاسفانه مشخص نیست مسئولان در گیلان چرا نمی گویند چند درصد از این قوانین را اجرایی کرده اند؟! این در حالی است که وزارت کشور متولی مناسب سازی و سازمان بهزیستی نقش نظارت و پیگیری را به عهده دارد.
شرایط به گونه ای است که به اعتقاد جامعه معلولان گیلان، افراد سالم هم نمی توانند در برخی معابر شهرها تردد کنند چه برسد به معلولان و جانبازان و حتی سالمندان!
شاید بتوان ادعا کرد حال و روز معلولان در روز جهانی معلولان امسال خیلی خوش نباشد. تحریمها و افزایش چندین بار قیمتها و گرانیهای سرسام آور کم بود حالا کرونا هم مزید علت شد تا معلولان و خانواده های آنان نتوانند کمر راست کنند. شاید اگر قانون جامع حمایت از معلولان به طور کامل اجرا می شد برخی از دغدغه‌ها و معیشت معلولان در شرایط حاضر برطرف می شد.
استان گیلان 41 هزار معلول دراد که در پی به رسمیت شناختن حداقل حقوق خود در جامعه شهری هستند و بارها فریاد زدند که آقایان مسئول، حداقل حقوق جامعه را از معلولان نگیرید. حالا کرونا سایه انداخته و کمکهای معیشتی برای معلولان علیرغم افزایش چندین برابر، متناسب با تورم کنونی نیست و دردی از افراد دارای معلولیت را دوا نمی‌کند.
تصمیم گرفتم به مناسبت روز جهانی معلولان سراغ مدیرکل بهزیستی استان گیلان بروم تا گزارشی از تلاش مجموعه تحت وی در گیلان تهیه کنم.
دکتر حسین نحوی نژاد سابقه حضور در معاونت سازمان بهزیستی کشور و سه دوره مدیریت در گیلان را در کارنامه خود دارد، در ابتدای این گفتگو اظهار داشت: همه مسئولان باید در طول سال برای شنیدن مطالبات معلولان پای کار باشند و شنیدن دردل این قشر جامعه نباید محدود به روز جهانی معلولان شود.
وی خاطرنشان کرد: در شرایطی که کشور با تحریم های ظالمانه روبرو است تلاش می کنیم با جلب اعتماد عمومی و همراهی خیرین از طریق مشارکتهای مردمی بتوانیم باری از روی دوش معلولان و خانواده های آنان برداریم.
این مقام مسئول با بیان اینکه در طول سنوات گذشته حداقل حقوق معلولان یعنی تردد سهل و آسان محقق نشده است، تاکید کرد: محیط شهری آن طور که باید برای زندگی روزمره و تردد معلولان در گیلان مناسب سازی نشده است و نبود دسترسی مناسب در زندگی معلولان یکی از مسائلی است که موجب تضعیف روحیه و عدم اعتماد به نفس آنها می‌شود.
نحوی نژاد با بیان اینکه تلاش می کنیم فرهنگ برخورد با جامعه معلولان و سالمندان را از طریق تریبون ها و رسانه ها برای مردم و مسئولان تبیین کنیم، یادآور شد: طی ۹ ماهه امسال ۲۰۰۰ مورد مناسب سازی مسکن، محل کار و خودرو داشتیم و در حال حاضر مناسب سازی اماکن عمومی در گیلان نسبت به میانگین ۳۰ درصدی کشور پایین تر و ۲۴ درصد است .
وی تاکید کرد: با توجه به وجود 335 هزار سالمند و افزایش جمعیت سالمندی و به تبع آن معلولیت، نیازمند همت همه مسئولان در مناسب سازی به ویژه شهر رشت هستیم.
مدیرکل بهزیستی گیلان، اظهار کرد: در این شرایط اقتصادی تامین وسایل کمک توانبخشی مانند عصا، پای مصنوعی، بریل، ویلچر و ... از جمله مشکلاتی شدیدی است که مسئولان بهزیستی با آن دست و پنجه نرم می‌کنند و ممکن است این کمبودها باعث ایجاد نارضایتی در بین معلولان شود. بنابراین لازم است همه سازمان‌های امدادگر مانند هلال احمر ، کمیته امداد و ... در این شرایط بحرانی به کمک سازمان بهزیستی بیایند.
نحوی نژاد با بیان اینکه بر اساس آخرین آمار ۶۵ هزار خانوار در گیلان به طور مستقیم از خدمات بهزیستی بهره می برند، گفت: خدمات توانبخشی مانند فیزیوتراپی، کاردرمانی، ارتوپدی فنی و بینایی سنجی در یک کلینیک دولتی به افراد ارائه می‌شود و در شهرهایی که مراکز دولتی در آنجا وجود ندارد سازمان بهزیستی از طریق بخش غیر دولتی این خدمات را ارائه می‌دهند و در حال حاضر بیشتر خدمات مورد نیاز از بخش غیر دولتی خریداری می شود.
مدیر کل بهزیستی استان گیلان با اشاره به حدود یکهزار معلول مجهول اهویه و فاقد سرپرست، افزود: ۲۱۰۰ نفر معلول در 37 مرکز نگهداری تحت مراقبت‌های شبانه روزی از خدمت پزشکی، تغذیه و... برخوردار هستند.
این مقام مسئول در ادامه به طرح مراقبت در منزل اشاره کرد و اضافه نمود: ۱۰۰ مرکز ارایه خدمات به معلولان به 5 هزار نفر از افراد دچار معلولیت های شدید و خیلی شدید ، خدمات در منزل بصورت شبانه روزی ارایه می دهند.
وی اظهار کرد: اکنون 41هزار معلول در استان گیلان داریم که حدود 43 درصد معلولان جسمی و حرکتی، ۲۵ درصد ذهنی خفیف تا خیلی شدید و 13 درصد گروه کم شنوا و ناشنوا و 10 درصد بیماران روانی مزمن و سایر معلولیت ها را شامل می شود.
دکتر حسین نحوی نژاد با بیان اینکه 37 هزار معلول تحت پوشش بهزیستی گیلان از مستمری بهره مند هستند، افزود : افراد دچار ضایعه نخاعی ماهانه از حق پرستاری نیز برخوردار می شود و حدود یک هزار و ۲۰۰ نفر از معلولان دچار ضایع نخاعی یا گردنی، سینه ای یا کمری هستند که بیش از ۵۰۰ هزار تومان کمک هزینه پرستاری دریافت می کنند.
وی با بیان اینکه 46 هزار خانوار دارای معلول نیازمند به خدمات توانبخشی در استان گیلان شناسایی شدند، اضافه کرد: معلولان تحت پوشش بهزیستی در گیلان ۶۵ درصد آقا و ۳۵ درصد خانم هستند که جز 20 درصد معلولیت خفیف، بقیه متوسط، شدید و خیلی شدید را شامل می شوند.
مدیرکل بهزیستی استان گیلان با بیان اینکه یافتن خانه‌ای مناسب برای معلولان یکی از نیازهای اصلی و دشوار آنها به شمار می‌رود ، گفت: از ابتدای اجرای نهضت سراسری مسکن از سال 1388 تاکنون 3 هزار و ۱۰۰ واحد مسکونی به مددجویان تحت پوشش بهزیستی استان گیلان تحویل داده شده است. همچنین یک هزار و ۱۰۰ واحد مسکونی برای مددجویان تحت پوشش بهزیستی در گیلان دست ساخت است و امیدواریم با برنامه ریزی های انجام شده ۳۰۰ واحد آن تا دهه فجر امسال تحویل شود.
وی از تحویل 21 واحد مسکونی در هفته معلولان سالجاری خبر داد و گفت: این واحدهای مسکونی در مجموع با بیش از ۶۳ میلیارد ریال اعتبار با همکاری خیرین و دستگاه های مشارکت کننده در شهرهای شفت، رشت، لاهیجان، لنگرود، آستارا ، املش و ماسال به مددجویان تحت پوشش بهزیستی تحویل داده شد.
نحوی نژاد، از شناسایی ۲۰۰۰ خانوار دارای دو معلول به بالا در گیلان خبر داد و تصریح کرد: در این میزان ۱۷۰۰ خانوار دو معلول هستند و مابقی سه معلول به بالا دارند. سال گذشته علیرغم شیوع کرونا موفق به غربالگری خانواده های سه معلول به بالا شدیم و در سال جاری ۱۷۰۰ خانواده دو معلول را غربالگری خواهیم کرد.
وی با بیان اینکه بر اساس مطالعات حدود ۳۵ درصد معلولیت های تحت پوشش بهزیستی گیلان مادرزادی هستند، خاطرنشان کرد: با توجه به این آمار مشاوره های ژنتیک برای پیشگیری از معلولیت ها اهمیت فوق العاده ای دارد.
مدیرکل بهزیستی گیلان با بیان اینکه انجام به موقع مشاوره و آزمایش ژنتیک از تولد یک معلول یا تبدیل معلولیت های متوسط به شدید پیشگیری می کند، افزود: جلوگیری از متولد شدن نوزاد معلول بار زیادی از وضعیت اجتماعی و اقتصادی جامعه را کم می کند.
وی با بیان اینکه مشاوره ژنتیک قبل از ازدواج باعث جلوگیری از معلولیت های ایجاد شده در فرزندان می شود، اضافه کرد: بیماری‌ها، حوادث و سوانح، نواقص ژنتیکی و مادرزادی و بلایای طبیعی که همواره انسان با آنها دست و پنجه نرم می‌کند، عامل بروز معلولیت‌هاست، اما عامل نیمی از معلولیت ھا از جمله نابینایی‌ها، ناشنوایی ها و موارد عقب ماندگی ذھنی شدید به دلیل اختلالات ژنتیک است.
این مقام مسئول با اشاره به بهترین زمان برای انجام مشاوره ژنتیک قبل از عقد است، یادآور شد: یعنی قبل و حتی در حین بارداری هم می توان اقدام به مشاوره کرد؛ حتی اگر خانواده دارای فرزند باشند برای فرزند بعدی هم می تواند مشاوره ژنتیک بگیرد.
مدیرکل بهزیستی گیلان با بیان اینکه ۹ مرکز مشاوره ژنتیک در استان فعال است، گفت: تهیه شجره نامه ژنتیکی خانوارهای دارای دو معلول به بالا برای خانواده های تحت پوشش بهزیستی رایگان است، اما خانواده هایی که تحت پوشش نیستند نیز براساس آزمون وسع تا ۷۵ درصد شامل تخفیف می شوند.
وی با بیان اینکه یکی از بزرگترین مسائل آزاردهنده جامعه معلولان در حال حاضر نامناسب بودن وضعیت اشتغال آنهاست، گفت: بیشترین مشکلات افراد دارای معلولیت ناشی از استخدام نشدن آنهاست چراکه دولت، سازمان‌ها و نهادها علیرغم تحصیلات عالیه بسیاری از معلولان، آنها را نمی‌پذیرند و همین مسئله موجب بروز مشکلات مختلفی برای آنها می‌شود.
وی به قانون استخدامی ها نیز اشاره کرد و گفت: متاسفانه در سالیان اخیر به قانون جذب 3 درصد استخدامی ها هم در گیلان توجهی نشده و این در حالی است که این قشر از جامعه دارای تحصیلات و مدارج عالی دانشگاهی و توانمندی های بالقوه ای می باشند و نیازمند حمایت هستند نه ترحم!
نحوی نژاد اظهار داشت: طی سال گذشته تا نیمه نخست امسال ۵۰۰۰ وسیله کمک توانبخشی و لوازم بهداشتی شامل ارتزها و پروتزها و دست و پای مصنوعی و کفش های طبی و... برای ناتوانان و کم توانان استان تهیه و توزیع کردیم.
وی با بیان اینکه ۲۵۰۰ دانش آموز و دانشجوی معلول استان از کمک هزینه های تحصیلی بهزیستی برخوردار هستند، خاطرنشان کرد: به زودی کاردرمانی و گفتاردرمانی نیز تحت پوشش بیمه قرار خواهد گرفت.
مدیر کل بهزیستی استان گیلان به قانون حمایت از معلولان اشاره کرد و افزود: این قانون از اردیبهشت 1396 ابلاغ و تلاش همه جانبه برای اجرای آن انجام گرفت و با حمایت دولت تدبیر، کمکهای قابل توجهی به جامعه هدف سازمان بهزیستی شد.
این مقام مسئول با تاکید بر اینکه نباید اجازه دهیم کرونا زندگی معلولان را دچار چالش کند، گفت: نه تنها شیوع کرونا باعث نشد تا ارائه خدمات به جامعه معلولان در استان گیلان تحت الشعاع قرار گیرد بلکه با رعایت پروتکلهای بهداشتی در ۸ ماهه نخست سالجاری، درخواستهای کمک هزینه معیشتی، درمانی، کمک هزینه لوازم ضروری منزل، مسکن، درمانی و دارویی، دانشجویی، فرزند خواندگی، تحصیلی، سبد کالا و ایاب و ذهاب تعداد ۲۱۹۰ نفر از مراجعین را طی جلسات ملاقات مردمی حضوری در محل بهزیستی استان و همچنین به صورت برخط از طریق سامانه ۱۱۱ در محل استانداری پاسخ داده شد.
وی اضافه کرد: افراد دارای معلولیت در شرایط کرونایی با مشکلات عدیده ای از جمله معیشتی و افزایش تورم روبرو هستند و رسانه ها می توانند این مشکلات را به مسئولان منتقل کنند.
وی از پرداخت یارانه حمایت معیشتی به حساب مددجویان بهزیستی استان خبر داد و گفت: تمام مددجویان تحت پوشش سازمان بهزیستی کمک معیشتی را دریافت کرده‌اند.
مدیرکل بهزیستی گفت: با توجه به شیوع بیماری کووید۱۹و جهت حفظ کرامت انسانی اقدام به راه اندازی سامانه پیامکی ۳۰۰۰۵۹۶۰ نمودیم تا کلیه توانخواهان بتوانند به صورت غیر حضوری نیز نسبت به مطالبات خود اقدام نمایند که از ابتدای سال ۹۹ تاکنون تعداد ۸۶۵ درخواست از طریق سامانه پیامکی به ثبت رسید.
نحوی نژاد با اعلام اینکه امسال شب یلدا با شعار ” هریک خانواده در کنار هم ” به استقبال بلندترین شب سال می رویم و با هدف فراهم نمودن شبی به یاد ماندنی برای اعضای یک خانواده سعی نمودیم با کمک نیکوکاران در سطح استان بالغ بر ۲۸۸۰ بسته هدیه برای خانواده های تحت پوشش فراهم نماییم .
دکتر حسین نحوی نژاد افزود: از حدود یک ماه گذشته که نسبت به راه اندازی “پویش شب یلدا ” برای تهیه اقلام مورد نیاز خانواده های تحت پوشش اقدام نمودیم، استقبال خوبی از سوی اصناف و بازاریان و افراد حقیقی و حقوقی در این زمینه بعمل آمده و شاهد کمک های بی نظیری در این رابطه بودیم .
این مقام مسئول اضافه کرد: این بسته ها شامل گوشت و مرغ ، برنج ، آجیل ، میوه ، هندوانه و حبوبات بوده و در بعضی از موارد نیز شاهد اهدا وسایل بازی و آموزشی برای کودکان بودیم تا والدین بتوانند شبی خاطره انگیز را برای کودکان خود فراهم آورند.
مدیرکل بهزیستی گیلان ارزش ریالی این بسته ها را بالغ بر یک میلیارد و هشت میلیون تومان ذکر کرد و گفت: در این شرایط حساس که هم بیماری کرونا مشکلات اقتصادی برای مردم ایجاد نموده و هم کشور ما در جنگ اقتصادی با کشورهای سلطه گر است کمک های نیکوکاران همواره در کنار بهزیستی بوده تا بتوانیم اندکی از مشکلات مردم بکاهیم.
مدیرکل بهزیستی گیلان در پایان با اشاره به پیگیریهای انجام شده برای برخورداری از مزایای کارت معلولیت، افزود: به منظور پرهیز از تردد، کارت شناسایی معلولیت معلولان تحت پوشش این مجموعه تا تیرماه ۱۴۰۰ تمدید شد.