به گزارش پایگاه اطلاع رسانی اسرار امروز، افشین امیرشاهی درباره سانحه سقوط هلیکوپتر و بحران اطلاعرسانی پس از آن گفتوگویی داشت که در ادامه میخوانیم:
افشین امیرشاهی، سردبیر بخش آنلاین روزنامه هممیهن معتقد است که در این شرایطِ بحرانِ خبری، دولت باید سخنگویی تعیین کند تا پاسخ خبرنگاران را درباره سقوط بالگرد رئیس جمهور دهد و زمینه رشد شایعات را از میان ببرد. امیرشاهی به فردارسانه گفت که وقتی خبرنگار ترکیهای نخستین خبرنگاری است که به بالگرد سانحهدیده میرسد، به ضرر اطلاع رسانی داخلی است.
دولت باید یک سخنگوی مشخص تعیین میکرد
افشین امیرشاهی با بیان اینکه سقوط هلیکوپتر رئیس جمهور و هیئت همراه، خبری مهم و شوک بزرگی به جامعه بود، افزود: «مردم نگران شدند که رئیس جمهور و وزیر امور خارجه در چه وضعی هستند و همچنین بقیه همراهان که جزو مسئولان کشورند چه حال و روزی دارند. حتی از نظر خبری که در نظر بگیرید، یعنی کی، کجا، چه، چگونه، چرا؛ این خبر، همه ارزشهای خبری را دارا بود و دربرگیرندگی بالایی هم داشت. چرایی این خبر برای مردم بسیار اهمیت داشت و چرایی این موضوع از هر عنصر دیگری مهمتر بود. البته این را هم بگویم که هر اتفاقی در کشور میافتد در حوزه کارهای دولتی شاهد نوعی ناهماهنگی هستیم و معمولاً اطلاع رسانی دقیق و درست درباره آن انجام نمیگیرد. مثلاً همان زمان که اسرائیل ساختمان کنسولگری ایران در سوریه را زد یا در موارد قبل، شاهد تشتت خبرها بودهایم که بیش از پیش همه را گیج میکند. پس خبرهای ضد و نقیض هم منتشر میشود. در چنین مواردی میتوان فرد یا نهادی را به عنوان سخنگو مشخص کرد و اتاق بحران تشکیل داد.
دو سه خبرگزاری دولتی نظیر فارس، تسنیم و مهر بیش از بقیه اخباری منتشر کردند که بعداً از تارنمایشان حذف شد
هیئت حاکمه میتواند به سادگی عنوان کند که فلان مقام در فلان محل حاضر است و خبرنگاران برای اینکه پاسخ پرسش هایشان را بگیرند، در آنجا مستقر شوند. این کار، بسیاری از مشکلات را حل میکند. مطرح کردن پرسش خبرنگاران و شنیدن پاسخهایشان باعث خواهد شد که در این زمینه و اتفاقات مشابه، شاهد اخبار ضد و نقیض نباشیم. در غیر این صورت حالت ابهام آمیز همچنان ادامه خواهد یافت. در عین حال در خبرهایی از این دست همواره ابهام و پرسش وجود دارد. بهویژه در موضوع سقوط هلی کوپتر رئیس جمهور و همراهان دو سه خبرگزاری دولتی نظیر فارس، تسنیم و مهر بیش از بقیه اخباری منتشر کردند که بعداً از تارنمایشان حذف شد. آنها به این دلیل که به نهادهای قدرت نزدیک ترند میتوانند ابهام را کم کنند یا بدان دامن نزنند. هیچ گونه توضیح هم پس از موضوع از حوزه اطلاع رسانی آنها ارائه نشد.
هیچ کس پاسخ نداد تا ابعاد حادثه روشن شود
مثلاً یکبار گفتند وضع آب و هوا خوب بوده و هیچ مشکلی وجود نداشته و بعضیها گفتند آب و هوا مخاطره آمیز است و در چنین شرایط نامساعد جوی نباید پرواز انجام می گرفت. برخی رسانه ها عنوان کردند که رئیس جمهور باید سوار هلی کوپتر دیگری میشد و آن بالگرد، امنیت بیشتری داشت اما سوار هلیکوپتر بِل امریکایی شدند. این موضوعات را هیچ کس پاسخ نداد تا ابعاد حادثه روشن شود. همان زمان می گفتند «فرود سخت» و برخی می گفتند «سقوط»! بعضیها میگفتند با همراهان رئیسجمهور صحبت کردهاند و بعد مشخص شد که با آقای آل هاشم صحبت کردهاند و ایشان نکاتی را عنوان کردهاند و گفته است نمیداند کجاست. همین که با او تلفنی صحبت شده نشانگر آن است که سیگنال وجود داشته و دکل مخابراتی در آن نزدیکی وجود بوده و برخیها گفتند نمیتوان آنجا تماس برقرار کرد. میزان ابهامهایی که وجود داشت بسیار بالا بود. بدتر از همه، برخی میگفتند یک حمله تروریستی انجام گرفته و سمت و سویش را به اسرائیل میبردند.
این ابهامها در روزگاری که ما انحصار رسانهای نداریم، معنایی ندارد
این ابهامها در روزگاری که ما انحصار رسانهای نداریم و با یک گوشی هوشمند میتوان مانند یک رسانه کار کرد، معنایی ندارد. فراموش نکنیم که امروز همه مردم در لحظه میتوانند در جریان اخبار قرار گیرند. این ابهامها باید پاسخ داده شود. در پاسخگویی هم با تأخیر مواجه شدیم و نهایتاً به جایی میرسیم که چنان شایعاتی درمیگیرد که وقتی میخواهند پاسخ دهند، کار از کار گذشته است. به هر حال باید به پرسشهای مختلف، پاسخ داد. مثل این موضوع که میگویند خلبان از مسیر اصلی حرکت نکرده و این پرسش پیش میآید که چرا مسیر اصلی انتخاب نشده و مسیر کوهستانی را برگزیدهاند. این مسائل جملگی به ضعف نحوه اطلاعرسانی بازمیگردد که در دولت سیزدهم موارد بیشماری از آن را را شاهد بودیم. در مجموع، اظهارات غیر قابل قبول و متعارضی از سوی مسئولان مختلف عنوان شده که باید دربارهاش تمهیداتی اندیشید.
انحصاری شدن اخبار به اعتماد عمومی آسیب می زند
امیرشاهی ادامه داد: با انحصار رسانه در پوشش خبرهایی از این دست مخالفم. انحصاری کردن اخبار، اعتماد مردم را مخدوش میکند. ایرنا و رسانههایی از این دست دولتی محسوب میشوند. آن اعتماد به هر حال از بین خواهد رفت. موضوع انحصاری کردن اخبار چنین حوادثی به ضرر رسانه است. نه تنها در این مورد که در هر زمینه خبری دیگری اگر انحصار به وجود آید، نتیجهاش قطعاً مناسب نیست. همانطور که گفتم میتوانند یک سخنگو تعیین کنند و همه دستگاهها از جمله هلالاحمر، وزارت کشور یا وزارت ارشاد یا هر جای دیگر، اطلاعاتشان را با آن سخنگو در میان بگذارند. سخنگو میتواند عنوان کند که در راستای فلان موضوع با آن نهادها صحبت کرده و مثلاً در یک موضوع خاص، اطلاع دقیق ندارد و به خبرنگاران و رسانهها عنوان کند که اجازه دهند تا آنها بپرسند و پاسخ دقیقتر را به اطلاع مردم برسانند. یعنی اتاق بحران تشکیل دهند و خبرنگاران آنجا حضور بههم رسانند. این کار باعث میشود که حساسیتها از بین برود و اعتماد عمومی جلب شود. همواره رسانههای آن سوی آب هم وجود دارند. بخشی از رسانه های داخل کشور به دلیل محدودیت هایی که وجود دارد، اعتبار و تأثیرگذاریشان را از دست دادهاند. این، هم شامل رسانههای دولتی میشود و هم رسانه های خصوصی و مستقل. رسانههای آن سوی آب، بنا به دلایل مختلف، معمولاً دستشان در موضوعاتی از این دست بازتر است. این پیشنهاد گرچه شاید به نظر برسد که در حوزه اطلاعرسانی وضع را محدودتر میکند اما پاسخ پرسش های مردم و خبرنگاران داده میشود.
باید به مردم و خبرنگاران پاسخ جزئینگرانه داد
سردبیر بخش آنلاین روزنامه هممیهن ادامه داد: «یک سوی دیگر موضوع این است که خبرنگار ترکیهای نخستین خبرنگاری بود که به بالگرد رسید. این موضوع قابل توجه است. همچنین نخستین کسانی که توانستند به بالگرد برسند، موتورسواران حرفهای بودند. پرسشهایی که در ذهن مردم وجود دارد بسیار مهم است و اگر در رسانههای داخلی به آنها نپردازند، رسانههای خارجی و اپوزیسیون در این خلال برگ برنده را در دست خواهند داشت و توجه افکار عمومی را جلب میکنند. پرسشها را باید یکبهیک بررسی کرد و مجموعه مهمی از پرسشها به شکلی جزئینگرانه پاسخ داده شود، مثلاً عنوان کنند ۲۰ نکته مهم درباره حادثه سقوط هلیکوپتر رئیس جمهور وجود دارد. همان روز نخست میگفتند یک محافظ در بالگرد حضور داشته و پس از ساعاتی نامش حذف شد. یا مثلاً برخی رسانهها عنوان کردهاند که مهرداد بذرباش قرار بود با هلیکوپتر رئیس جمهور برود و آخرین لحظه با هلیکوپتر دیگری بازگشت. درباره اینکه در یک سفر فوری چرا برای افتتاح آن سد، یک کار پُرریسک انجام دادهاند، جای پرسش دارد. یک پاسخ نهایی و زود باید به مردم داد. گرچه اکنون هم شاید قدری دیر شده باشد اما باید گزارش ارائه کنند و از دستگاههای مختلف پاسخ مستدل دریافت کرد. در توضیح برخی موارد که نیاز به زمان بیشتری دارد، ساده و دقیق میتوان عنوان کرد که مثلاً مورد باقیمانده را تا هفته دیگر برای رسانهها و مردم اطلاعرسانی خواهیم کرد. این شیوه باعث خواهد شد شایعات خاتمه یابد و به هر آنچه در ذهن مردم وجود دارد، پاسخ داده شده است.