اختصاصی/اسرارامروز.9 درصد از شاغلین بخش کشاوزی استان گیلان در شهرستان رشت فعالیت می کنند/22 درصد از کل جمعیت شهرستان رشت،در روستاها زندگی می کنند/18 درصد از سطح زیر کشت برنج شهرستان رشت ،تحت پوشش طرح تجهیز و نوسازی قرار گرفت
یکی از مباحث مهم در مقوله اقتصاد مقاومتی، توسعه بخش کشاورزی می باشد. با تقویت این بخش از طریق حمایت دولت ،می توان به بخشی از اهداف اقتصاد مقاومتی در حوزه کشاورزی عینیت بخشید. افزایش بهره وری در بخش کشاورزی موجب افزایش ارزش افزوده ، کاهش هزینه های تولید و افزایش کیفیت محصولات می شود که عملی شدن یکی از اصلی ترین اهداف اقتصاد مقاومتی نتیجه آن است.
همچنین اهمیت بخش کشاورزی در توسعه روستایی نیز بر کسی پوشیده نیست. توسعه روستایی زمینه هایی برای بهبود شرایط زندگی مردم ساکن در روستاهاست ضمن اینکه بخش کشاورزی یکی از تواناترین بخش های اقتصادی کشور است که تامین کننده اشتغال ، نیازهای غذایی کشور، صادرات غیر نفتی و... است.
شهرستان رشت بعنوان مرکز استان گیلان با مساحت 1434 کیلومتر مربع و 7 شهر ،6 بخش،18 دهستان و 285 روستا دارای 321 هزار و 703 خانوار روستایی با 956 هزار و 971 نفر است که 22 درصد از کل جمعیت این شهرستان را شامل می شود.
51 هزار و 85 خانوار ،بهره بردار بخش کشاورزی در شهرستان رشت هستند یعنی تعداد شاغلین بخش کشاورزی شهرستان رشت، 82 هزار و 636 نفر است که 39 درصد از شاغلین بخش کشاوزی استان گیلان با 212 هزار و 710 نفر را در خود جای داده است.
لازم به یادآوری است که از کل مساحت جغرافیایی این شهرستان، 62 هزار و 338 هکتار برنجکاری،2 هزار و 469 هکتار باغات مثمر(باغ میوه)،3 هزار و 345 هکتار باغات غیر مثمر (صنوبر کاری)،40 هکتار باغات چای ، 7 هزار و 84 هکتارصیفی کاری(بادام زمینی،هندوانه ،سویا و ...)سطح زیر کشت زراعی می باشد.
برای تهیه گزارشی از عملکرد حوزه کشاورزی شهرستان رشت سراغ مهندس گودرز کمالپور ، مدیر اداره جهاد کشاورزی شهرستان رشت رفتم. وی سابقه 20 سال فعالیت در این مجموعه را در کارنامه خود دارد و کار خود را در جهاد از کاردانی و ترویج شروع کرد. کمالپور کارشناس ارشد کشاورزی در بخش زراعت است .
گودرز کمالپور مدیر جهاد کشاورزی شهرستان رشت در ابتدای این گفتگوی اختصاصی با اشاره به ویژگیهای قابل توجه شهرستان رشت،گفت: از نظر کالبدی این شهرستان دارای ظرفیتهای اقلیمی متنوع از جمله مراتع، جنگل و دریا است .
کمالپور در ادامه به ویژگیهای اقتصادی این شهرستان اشاره کرد و خاطرنشان نمود: با توجه به اینکه کشاورزی مهمترین چرخه اقتصادی شهرستان رشت می باشد وجایگاه آن در برنامه های توسعه اقتصادی استان حائز اهمیت است باید در برنامه ریزی های مدیریتی کلان به صورت مطلوبتر دیده شود .
مدیر اداره جهاد کشاورزی شهرستان رشت در ادامه با اشاره به استعداد شهروندان این شهرستان در پذیرش نمادهای توسعه دارد، تصریح کرد: کشور ما بدلایل استراتژیک تابع الگوی توسعه بر پایه کشاورزی بوده و بدون آن راه بجائی نخواهد برد .
این مقام مسئول در ادامه به برنامه های آینده جهاد کشاورزی شهرستان رشت پرداخت و گفت: توسعه و گسترش امور زیر بنایی از جمله اجرای طرح تجهیز و نوسازی اراضی، طرح آبیاری تحت فشار، لاینینگ و بتنی کردن انهار سنتی، استفاده از شیوه های مدرن در انتقال آب، تکمیل طرح های تامین و حفظ آب موجب افزایش کارایی و بسترسازی کشاورزی خواهد شد.
وی با تاکید بر اینکه شکوفایی بخش کشاورزی به اعتبارات کلان نیاز دارد، گفت: طرح تجهیز و نوسازی اراضی بعنوان شالوده کلیه طرح های فوق الذکر به شمار آمده و با حمایت ریاست محترم سازمان جهاد کشاورزی استان گیلان توانستیم 18 درصد از 62 هزار و 338 هکتار سطح زیر کشت برنج شهرستان رشت را تحت پوشش این طرح قرار دهیم.
وی اضافه کرد: مهمترین دلیل برای طرح تجهیز و نوسازی اراضی صرفه جویی در مصرف آب است بطوریکه در حالت سنتی برای آبیاری یک هکتار شالیزار به 12 هزار متر مکعب آب نیاز است ولی در حالت مکانیزه به 6 هزار متر مکعب کاهش می یابد پس باید برای مقابله با کم آبی از کشاورزی سنتی فاصله بگیریم .
این مقام مسئول با اشاره به ظرفیت سالانه اجرای طرح تجهیز و نوسازی اراضی تا سقف 5000 هکتار در شهرستان رشت ،یادآور شد: جهاد کشاورزی شهرستان رشت بالغ بر 5 هزار هکتار سطح مطالعه شده، آماده اجرای طرح تجهیز و نوسازی دارد .
وی در ادامه به توان مالی ضعیف کشاورزان اشاره کرد و افزود: پس از اجرای طرح تجهیز و نوسازی اراضی و برای تکمیل مکانیزاسیون به ماشین آلات کشاورزی همچون نشاکار،کمباین،دروگر،بیلر و ... نیاز داریم تا بتوانیم از این طریق در کنار افزایش سرعت عمل ودقت، 50 درصد هزینه ها را کاهش دهیم .
کمالپور با تاکید بر اینکه تسهیلات با سود رایج نمی تواند آن طور که باید نوید بخش تولید حداکثری ،کاهش و کنترل ضایعات باشد ،افزود: به منظور خرید کلیه ماشین آلات جهت جایگزینی کشاورزی سنتی، باید تسهیلات ارزان قیمت و یارانه برای کشاورزان تعریف شود تا شاهد توسعه و گسترش مکانیزاسیون باشیم .
وی همچنین به توسعه و گسترش صنایع تبدیلی و فراوری محصولات کشاورزی با اولویت صنعت سورتینگ و بسته بندی اشاره کرد و گفت: این شهرستان دارای 375 واحد کارخانه شالیکوبی است که 284 واحد فعال هستند و 40 درصد مدرن شده اند.همچنین 14 واحد سردخانه و 45 واحد بسته بندی محصولات کشاورزی نیز در این شهرستان فعالیت می کنند.
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان رشت خاطرنشان کرد: پس از تلاشهای زیاد برای تولید محصول با کیفیت ،نباید محصولات کشاورزی بصورت فله ای عرضه شود و باید با در بسته بندیهای متنوع و زیبا با برند به دست مصرف کننده برسد و این امر با توسعه و گسترش صنایع تبدیلی و فراوری محصولات کشاورزی با اولویت صنعت سورتینگ و بسته بندی تحقق می یابد.
وی یادآور شد: متاسفانه درصد ضایعات ما در حالت سنتی از نشا تا سر سفره به 25 درصد می رسد. حجم زیاد استفاده شلتوک در خزانه ،آفتها ،زیاده روی در سمپاشی ، برداشت سنتی ، حمل نامناسب، کارخانجات قدیمی و ... از جمله عوامل افزایش ضایعات هستند و با برنامه ریزی تلاش می کنیم در یک دوره زمانی پنج ساله درصد ضایعات را به 5 درصد کاهش دهیم.
وی گفت: با حمایت و رویکرد سازمان جهاد کشاورزی و با استفاده از تسهیلات یارانه دار صندوق توسعه ملی و تسهیلات خط اعتباری مکانیزاسیون و تسهیلات طرح تکاپو تلاش می کنیم از این واحدها پشتیبانی کنیم تا شاهد ارتقاء صنعت تبدیلی- سورتینگ و بسته بندی محصولات کشاورزی باشیم.
وی با انتقاد از عدم تخصیص تسهیلات طرح تکاپو به مرغداریها ،گفت: تسهیلات طرح تکاپو کمک بزرگی به توسعه کشاورزی و ایجاد انگیزه برای فعالیت مضاعف در این بخش می کند. اما در این طرح 44 مرغداری صنعتی ما نمی توانند از تسهیلات بهره مند شوند که با حمایت ریاست محترم سازمان جهاد کشاورزی استان گیلان و رایزنی با نمایندگان مجلس تلاش می شود سرمایه گذاران این بخش بتوانند از این تسهیلات با کارمزد 6 درصد بهره مند شوند.
کمالپور با اشاره به نگاه حمایتی جهاد کشاورزی شهرستان رشت در خصوص تقویت استعداد پرورش دام ،گفت: عموم کشاورزان از دیرباز با نگهداری و پرورش اینگونه حیوانات آشنایی کامل دارند و فضای مناسب و تغذیه احشام اهلی بطور طبیعی در محیط روستاها فراهم می باشد می توان با تخصیص تسهیلات به صورت قرض الحسنه برای خرید دام شیری ، تجهیزات واحدهای تولیدی و فرآوری محصولات دامی و صنایع وابسته باعث ایجاد انگیزه و تقویت بنیه اقتصادی روستاییان شد.
وی اعلام کرد: این مدیریت با پیگیریهای ریاست سازمان جهاد کشاورزی و فرماندار محترم تسهیلات با 6 درصد کارمزد از محل سامانه کارا و طرح تکاپو را برای روستاییان آماده کرده است که در بخش دام قابل پرداخت می باشد.
این مقام مسئول با اشاره به تولید 27 درصد برنج استان گیلان در این شهرستان و ارائه پیشنهاد ایجاد نمایشگاه دائمی برنج، افزود: برنج یکی از اقلام غذایی و مایحتاج عمده کشور است . متاسفانه در دراز مدت، بازار برنج به دلیل عدم ساماندهی صنفی، دستخوش اعمال نظرمنفعت جویانه قشری از افراد سودجو قرار گرفته و در برخی مواقع بطور خالص بدست مصرف کننده نمی رسد در حالیکه برنج گیلان در مزرعه مخلوط نیست . بنابراین تشکیل بازارچه رقابتی و نمایشگاه دائمی عرضه برنج خالص در شهرستان رشت سبب جلب اعتماد و اطمینان برای خریداران محصول ،خودکنترلی ،نظارت داخلی عرضه کنندگان نسبت به حفظ خلوص و پرهیز از اختلاط ارقام مختلف در هنگام عرضه خواهد شد و این مهم با مدیریت و نظارت جهاد کشاورزی از طریق تعامل و ساماندهی صنف برنج فروشان ، اتحادیه شالیکوبان و اداره کل صنعت ومعدن و تجارت ممکن خواهد شد .
کمالپور در ادامه به برنامه های مشترک این سازمان و آب منطقه ای اشاره کرد و یادآور شد: خوشبختانه شهرستان رشت دارای شبکه آبیاری است. بر اساس اظهار نظر کارشناسان، مخزن ذخیره سازی سد سفیدرود حجمی معادل یک میلیارد و 800 میلیون متر مکعب دارد که به دلیل رسوب گذاری، حجم فعلی آن به یک میلیارد و 40 میلیون متر مکعب کاهش یافته است. بنابراین به نظر می رسد با توجه به اینکه کشور ما در منطقه خشک و نیمه خشک دنیا واقع شده و به دلیل تغییرات اقلیمی حجم آب قابل دسترس در معرض تهدید قرار دارد باید در کنار مطالعات جامع تر در حوزه آبریز سد منجیل در بلند مدت ، تخصیص اعتبارات به منظور احیاء و افزایش ظرفیت حجمی آب بندهای داخلی در کوتاه مدت در برنامه کاری قرار گیرد.
وی گفت: در حال حاضرظرفیت آب بندهای شهرستان شامل 102 پهنه معادل 1552 هکتار می باشد.
وی با تاکید بر تقویت بنیه تحقیقاتی در بخش کشاورزی ،خاطرنشان کرد: ما در طول سنوات گذشته بذرهای برنج همچون بینام ،حسنی و حسن سرا را از دست دادیم و تضمینی وجود ندارد که بذر علی کاظمی و هاشمی هم به دلایل مختلف در دراز مدت به سرنوشت آنها دچار نشود. با توجه به اینکه استان گیلان از سال 1376 تا کنون شاهد خشکسالی های متعدد بوده و ممکن است این موضوع در آینده کشاورزی را دچار چالش کند تدبیر موثر و مطمئنی برای چاره اندیشی در مواقع بحران آب ، تغییر مدل کشت ، معرفی محصولات جایگزین دارای مقاومت و سازگار با منطقه و متناسب با میزان آب قابل دسترس دیده نشده است و این مسئله مستلزم تقویت مراکز تحقیقاتی به منظور شکوفایی کشاورزی است .
وی در پایان ضمن تقدیر از همراهی نمایندگان مجلس و فرماندارشهرستان رشت گفت: ممکن است در کارهای خود اشکال هم داشته باشیم اما برای رفع نقاط ضعف از هیچ تلاشی دریغ نمی کنیم و بر خود لازم می دانم که از حمایتهای ریاست محترم سازمان جهاد کشاورزی استان گیلان که در تحقق اهداف این مدیریت با توجه به امکانات موجود چیزی کم نگذاشتند ،تقدیر و تشکر نمایم .